การทำนาแบบต้นเดี่ยวหรือทำนาแบบประณีต
(SRI; System of Rice Intensification)
ปฏิวัติระบบการปลูก ด้วยข้าวหนึ่งเมล็ด
ผลิตให้มากขึ้นด้วยทรัพยากรที่น้อยลง : หนทางใหม่ในการปลูกข้าว
การปลูกข้าวในระบบ SRI จะใช้ต้นกล้าข้าวที่มาอายุประมาณ 8-15 วัน ปลูกแบบต้นเดี่ยว โดยปลูกระยะห่าง 30x30 ซม. การปลูกพืชในระบบนี้จะเน้นเรื่องการใช้ปุ๋ยอินทรีย์เป็นปัจจัยการผลิตและใช้น้ำน้อยเพียงให้ดินชื้นเท่านั้น เพื่อลดปริมาณการใช้น้ำ โดยการปลูกแบบต้นเดี่ยวจะทำให้ข้าวแตกกอมากกว่าวิธีปกติ เพราะต้นข้าวจะไม่แย่งอาหารแข่งกันเอง ผลผลิตที่ได้จึงมากกว่าการปลูกด้วยวิธีปกติ นอกจากนี้ยังช่วยลดการใช้น้ำ ลดต้นทุนการผลิต และทำให้ต้นข้าวแข็งแรง ต้านทานโรคและแมลงมากขึ้นอีกด้วย |
เตรียมต้นกล้า
โรยดินเพาะครึ่งหลุม | โรยข้าวหลุมละ 1 เมล็ด | โรยดินกลบเกลี่ยให้เต็มปากหลุม |
คลุมด้วยสแลนท์ รดน้ำ 5-7 วัน | ต้นกล้าอายุ 10-15 วันสามารถนำไปปักดำได้
|
นำกล้าไปปักดำ
|
หลักสำคัญในการทำนาแบบ SRI
กำจัดวัชพืช กำจัด วัชพืชครั้งแรกหลังปลูก 10-12 วัน และอีก 14 วัน ควรกำจัดวัชพืชอีกครั้ง ก่อนที่ข้าวจะคุมพืชที่ ควรมีการกำจัดวัชพืชอย่างน้อย 3 ครั้ง การจัดการให้ที่นาขังน้ำและแห้งสลับกันจะทำให้มีวัชพืชมาก ควรมีการกำจัดเพื่อไม่ให้วัชพืชแย่งอาหารกับต้นข้าว การควบคุมน้ำ ในช่วงที่ต้นข้าวเจริญเติบโตไม่ควรให้มีน้ำขังในแปลงนา แต่มีการให้น้ำโดยการปล่อยน้ำเข้า-ออก ในบางครั้งควรปล่อยที่นาให้แห้งจนดินแตก การปล่อยให้ผืนนาแห้งเช่นนี้ช่วยให้ข้าวได้รับแสงแดดอย่างเพียงพอเป็นผลให้ขบวนการสังเคราะห์แสงมีประสิทธิภาพสูงแต่เมื่อข้าวเริ่มออกรวงให้ขังน้ำไว้ในแปลงนา 1-2 เซนติเมตร และปล่อยน้ำออกก่อนทำการเก็บเกี่ยว 20 วัน | ได้มีการพัฒนาเครื่องกำจัดวัชพืชแบบกลไกง่ายๆ ที่เรียกว่าคราดหมุน ซึ่งในขณะที่ทำการกำจัดวัชพืชจะเป็นการพรวนดินไปในตัว ซึ่งช่วยเพิ่มอากาศในดิน และซากวัชพืชจะกลายเป็นปุ๋ยหมักสำหรับต้นข้าว "เปียกสลับแห้งแกล้งข้าว" |